مدرنیسم و شبه پاتریمونالیسم تحلیلی از دولت در عصر پهلوی
نویسنده
چکیده مقاله:
نوشتار زیر خوانشی است از شکل گیری و تطور دولت در عصر مشروطه(دوران سلطنت پهلوی) بر اساس نظریه دولت پسااستعماری.پس از ارائه چهارچوب نظری ،تحولات ساختاری حاصل از انضمام نیمه استعماری ایران به بازار جهانی سرمایه داری و تاثیر آن بر نظام حاکمیت سیاسی بررسی می شود.بر اساس این بازخوانی در بخش های بعدی چگونگی شکل گیری ،منطق تحول و مکانیسم بحران دولت مدرن در عصر پهلوی ترسیم می شود و در نهایت تلاش می شود تا سه برنهاده زیر اثبات شود:1.گرچه دولت مدرن بر اساس پروژه ای شدیدا تمرکزگرا ،در گسست با و در نفی ما به ازای نیمه استعماری نظام دیرین ملوک الطوایفی شکل گرفت ،اما در فرایند تحقق خصلتی پاتریمونیالیستی پیدا کرد.این خصلت در جذب ساختارهای قدرت منطقه ای مبتنی بر وفاداری ها و وابستگی های غیر مدرن از سوی مجموعه دربار/ارتش ریشه داشت.2. سامان یابی پاتریمونیالیستی آغازین دولت مدرن تداوم آن را مشروط به تولید مجدد و روزآمد کردن نقش میانجی گرانه در بار میان دو گرایش مدرنیسم بوروکراتیک تمرکز گرا و محافظه کاری شبه سنتی منطقه گرا کرد.3. مگانیسم بحران دولت مدرن در دوران پهلوی ریشه در ناتوانی دربار در رسمیت بخشی و نهادینه سازی این نقش میانجی گرانه داشت.رژیم پهلوی را در این مناسبت می توان رژیمی شبه پاتریمونالیستی نامید.نه تنها گرایش به خودکامگی شاهان پهلوی بلکه فروپاشی آن نیز نتیجه همین سبه پاتریمونالیسم یا عدم تحقق کامل پاتریمونیالیسم بود.
منابع مشابه
تحلیلی لکانی از «ناسیونالیسم» بلندپروازانۀ دولت پهلوی
دولت ایران پس از دوران مشروطه تابع انواعی از صورتبندیهایِ ناسیونالیستی بود که هر یک بهنحوی الگویی از سیاست خارجی را در پی داشت. در دوران محمدرضاشاه نقش تقریری خاص از ناسیونالیسم در ترسیم سیاست خارجی افزایش پیدا کرد و بر مبنای آن، دولت ایران در این دوران سودای قدرتمند شدن در عرصۀ منطقهای و بینالمللی را یافت. در این مقاله با استفاده از چارچوبی تحلیلی که از مفاهیم مورد توجه در رویکرد روانکاوان...
متن کاملتحولات سیاستگذاری اجتماعی در عصر پهلوی: فراز و فرود رابطۀ دولت و ملت. رضا امیدی
در این مقاله، تحولات سیاستگذاری رفاهی و عوامل مؤثر بر روند تحولات آن در عصر پهلوی بررسی شده است. مسئلۀ اصلی مقاله، شناسایی عوامل تأثیرگذار بر سیاستهای اجتماعی در دورۀ پهلوی است. در مطالعاتی که تاکنون در این زمینه انجام شده، تحولات سیاستگذاری اجتماعی ایران حول یک عامل بررسی شده است. فرضیۀ مقالۀ حاضر این است که در دورههای مختلف، عوامل متفاوتی در این زمینه نقش داشتهاند و نمیتوان کل این دوره ...
متن کاملدولت رانتیر، طبقه متوسط جدید و بیثباتی سیاسی در عصر پهلوی دوم
سقوط حکومت پهلوی دوم از زوایای مختلف و در چارچوب نظریههای گوناگون بررسی شده است. از جمله رویکردها در این زمینه، رابطه میان فرایند توسعه در این دوره و سقوط این حکومت است. نوسازی و مدرنیزاسیون متاثر از الگوهای غربی و متکی به سیاستهای آمرانه محمدرضا شاه پهلوی از دهه 40 شمسی به بعد، نگرانی فزاینده گروهها و اقشار مدافع فرهنگ و سنت اسلامی را برانگیخت. ایران به عنوان کشوری در حال توسعه و با اقت...
متن کاملایرانِ پیرامونی و تحول روابط دولت – ملت در عصر پهلوی اول
یکی از موضوعات اساسی در جامعه شناسی سیاسی هر جامعه ای، ماهیت دولت در آن جامعه است. دولتها ماهیت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی گوناگون دارند. در این نوشتار تاثیر موقعیت پیرامونیِ ایران در نظام جهانی بر تحول روابط دولت – ملت در عصر پهلوی اول بررسی می شود. هدف از این بررسی آن است که از اقدامات ایجابی دولت پهلوی در قبال این موقعیت پیرامونی سراغ گیرد واز ماهیت و ویژگیهای آنها سخن بگوید. اولین فر...
متن کاملتوسعه دانش پرستاری در عصر پست مدرنیسم
مقدمه: دانش پرستاری سهم عمدهای در عملکرد حرفه پرستاری دارد و در طی سالها تحت تأثیر تفکرات فلسفی، تحولات بسیاری داشته است. هدف از این مقاله بررسی توسعه دانش پرستاری در عصر پست مدرنیسم است. روش: این مطالعه از نوع مروری است. به منظور یافتن منابع مرتبط با موضوع، جستجو در کتابخانه و پایگاههای اطلاعاتی (CINHAL)، (Blackwell)، (Proquest)، (science direct)، (Ovid)، (Magiran)، (web of science)، (pub ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 7 شماره 1
صفحات 93- 125
تاریخ انتشار 2006-03-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023